Шарипова Муътабар
|
6-синф дарслигидаги мавзулар йиллик тақвимий иш режага мос келмайди. Дарс ўтишда ўқувчилар билан қийинчиликларга дуч келинмоқда. Дарсликни кўриб чиқиб, ўзгартириш керак деб ўйлайман.
Йиллик тақвим иш режада берилган мазуларнинг 9-синф ўзбек тили дарслигида тўлиқ берилиши мақсадга мувофиқ бўлар эди. |
Shodiyeva Shoxida Sayfiyevna
|
[CENTER]Зарафшон шаҳар халқ таълими бўлимининг ўзбек тили дарслиги бўйича таклифлари[/CENTER]
1. 7-синф Ўзбек тили дарслиги. Муаллифлар: Х.С Муҳиддинова, Я.Аблакулов, Д.Нуриддинова. 2017 йил. Республика таълим маркази томонидан берилган йиллик тақвим-мавзу режада берилган айрим мавзулар мазкур дарсликда мавжуд эмас, хусусан: 1.1. 10-дарс. Сафар Барноевнинг “Маҳалламиз” шеъри; 1.2. 31-дарс. Зафар Диёрнинг “Юксак тоғ, кенг ўтлоқ ва мард ўртоқ” шеъри 1.3. 45-дарс. З.Неъматовнинг “Ўзбекистон посбонлари” шеъри 1.4. 70-дарс. Халқ оғзаки ижоди бўлимидаги “Сумалак -кўклам мўъжизаси” ривояти 1.5.75-дарс. Бўрибой Насрийнинг насрий материаллари 1.6. 83-дарс.” Икки ирмоқ” эртаги. 2.1. 57-58-дарс ўрнига буюк алломаларнинг ёки З.М.Бобур ҳаёти ва ижоди, рубоийларидан киритиш. 3. 66-70-дарсларда бош мавзу Миллий урф-одатлар бўлса-да, мавзу ичида берилган матнлар эса аралаш берилган. Айрим мавзуларнинг миллий-урф одатларга алоқаси йўқ. Масалан: Одоб-ахлоқ қоидалари. 4.6-синф. Ўзбек тили дарслиги. Муаллифлар: Х.С Муҳиддинова, Я.Аблакулов, Д.Нуриддинова. 2017 йил. Республика таълим маркази томонидан берилган йиллик тақвим-мавзу режада берилган айрим мавзулар мазкур дарсликда мавжуд эмас, хусусан: 2.1.31-дарс.Толиб Йўлдошнинг “ Ернинг тили “ шеъри 2.2. 35-дарс. “Қор маликаси” эртаги 2.3. 41-дарс. Ҳамид Ғуломнинг “Тоғ” шеъри. 2.4. 45-дарс. Халқ оғзаки ижоди ривоятлари. 2.5. 57-дарс. Шукроллонинг “Тирик қалб” шеъри 2.6. 62-63-дарс. Сафар Барноевнинг “Кўчат ўтқаз” шеъри 2.7. 83-дарс. Эргаш Шодмоновнинг “Улуғбекни ким сўроқлар” шеъри 2.8. 95-дарс. Кавсар Турдиеванинг “Тошкент мадҳияси” шеъри 2.9. 99-дарс. Темур Убайдуллонин “Ёз чорлайди бағрида” шеъри. 2. Қуйидаги мавзуларни 1 соатда ўтиш мақсадга мувофиқ. 2.1.Олқар Даминнинг “Ҳамма ҳунар севимли” шеъри. 2.2. Шукруллонинг “Тирик қалб” шеъри 2.3. Сафар Барноевнинг “Кўчат ўтқаз” шеъри 2.4.Маҳмуд Муродовнинг “Ширин палов” ҳикояси 2.5.Матлуба Қосимованинг “Уйғониш” ҳикояси. 3 10-синф. Ўзбек тили дарслиги. Х.Муҳиддинова, Г.Бухаммеджанова, Ф.Талипова, Р.Эшбаева. 2017 йил нашри. ( 57-дарсгача) 1. 5-бетда берилган жадвалда чироққа ( чироққа) қирққа ( қириққа) сўзларида имловий хатоликлар мавжуд. 2. 58-дарсдан бошлаб У.Лапасов, Ф.Толипова, Д.Нуриддинова, О.Йўлдошеваларнинг дарслиги асосида ўтилади. Мазкур дарсликдаги берилган мавзулар зарафшонлик педагогларга маъқул. Аммо дарсликда берилган жадвал кўринишидаги топшириқларни айнан китобда бажариш мақсадга мувофиқ эмас. 3. 8-синф Ўзбек тили дарслиги. Х.Муҳиддинова. 2019 йил нашри. Республика таълим маркази томонидан берилган йиллик тақвим-мавзу режада берилган айрим мавзулар мазкур дарсликда мавжуд эмас, хусусан: 3.1. 4-5-дарс. Ориф Тўхташнинг ҳаёти ва ижоди. 3.2. 9-10-дарс. Шукур Саъдулланинг “Тўрт фасл” шеъри. 3.3. 14-мавзу. “Ширинак” шеъри. 3.4. 39-40-мавзу. Обид Расулнинг ҳаёти ва ижоди. 3.5. 41-дарс. “Ҳунарманд” шеъри 3.6. 43-44-дарс. Халқ оғзаки ижоди. 3.7. 55-56-дарс. Маҳмуда Тоированинг ҳаёти ва ижоди. 3.8.62-63-дарс. Геннеснинг рекордлар китоби 3.9. 80-81-дарс. Иброҳим Раҳимнинг ҳаёти ва ижоди. 3.10. 92-93-дарслар. Назармат “Ватан мадҳи” 3.11. 97-98-дарс. Фазлиддин Пўлотов 4. Қуйидаги мавзуларни 1 соатда ўтиш мақсадга мувофиқ. 4.1. 57-58-дарс. “Ўттиз икки қўриқчимиз” ҳикояси 4.2..62-63-дарс. Геннеснинг рекордлар китоби 4.3. 67-70-дарс. Саъдулла Ҳакимнинг ҳаёти ва ижоди, “Она тилим” шеъри. 4.4. 92-95-дарс. Назарматнинг ва унинг “Ватан мадҳи” шеъри. 4. 9-синф Ўзбек тили дарслиги. А.Рафиев, Г.Мухаммеджанова. 2019 йил 4-нашри. Республика таълим маркази томонидан берилган йиллик тақвим-мавзу режада берилган айрим мавзулар мазкур дарсликда мавжуд эмас, хусусан:
4.1 13-14-дарс. Абу Райҳон Беруний ҳақида адабий материаллар. 4.2. 19-20-дарс. Тохир Маликнинг ҳаёти ва ижоди. 4.3. 23-24-дарс. Хумоюн Акбаровнинг ҳаёти ижоди 4.4. 31-мавзу. Чори Авазнинг ҳаёти ва ижоди адабий материаллардан парча 4.5. 44-45-дарс. Миркарим Осимнинг “Тўмарис” ривояти 4.6. 74-75-дарс. Аъзам Ўктам 4.7. 62-63-дарс. Раззоқ Ҳамроевнинг ҳаёти ва ижоди 4.8. 98-99-дарс. Чеховнинг ҳаёти ва ижоди. 4.9. 41-дарс. Бурч ва ҳуқуқларимиз мавзусига оид публицистик материаллар. 4.10. 95-дарс. Ботир Зокиров ҳаёти ва ижоди. 5. Қуйидаги мавзуларни 1 соатда ўтиш мақсадга мувофиқ. 5.1. 2-3-мавзу. Ўткир Раҳматнинг ҳаёти ва ижоди. 5.2. 4-5- мавзу. Ватан ҳақидаги шеърлар. 5.3. 62-63-мавзу. Раззоқ Ҳамроевнинг ҳаёти ва ижоди. 6. 84-88-мавзулар Ўзбек мусаввирлари мавзуси йиллик-тақвим мавзу режада 5 соат дарсликда эса 3 соатга мўлжаллаб берилган. 7. 79-83-мавзулар Маърифат фидоийлари мавзуси йиллик тақвим режада 5 соат, дарсликда 3 соатга мўлжаллаб берилган. 8. 71-73-мавзулар Ажратилган бўлаклар. Мазкур мавзуга оид 91-бетдаги 1-машқда эга ажратилган 2 та гап берилган, аммо қоидада эганинг ажратилиши ҳақида тушунча берилмаган бўлсада, 3-5 гаплар мисол сифатида келтирилган. 9. 66-70-мавзулар Аёл- оила кўрки. Тўлдирувчининг ифодаланиши. Мазкур мавзу йиллик тақвим режада 5 соат ажратилган, аммо дарсликда 3 соат берилган. 10. 7-8-мавзулар Зарифа Саидносированинг ҳаёти ва ижоди. “Ойбегим менинг” асари . “Ойбегим менинг” асари ўрнида Зарифа Саидносированинг шеърларидан берилиши мақсадга мувофиқ деб ўйлаймиз. 11. 2-синф, 3-синф, 4-синф, 5-синфларнинг тақвим-мавзу режалари амалдаги дарсликка тўла мос келади. Умумий таклифлар: 1. Буюк алломаларимиз Алишер Навоий ва З.М.Бобурларнинг ҳаёти ва ижоди ҳақида кўпроқ маълумотлар ва лирикасидан намуналар киритиш. 2. Ўзбек болалар ёзувчилари ва шоирларининг асарларидан парчаларни адабий ўқиш сифатида бериш. 3. Айнан 7-синф дарслигида ўқувчиларнинг оғзаки нутқини ошириш учун диалогли мантларни кўпроқ киритиш. 4. Ўқувчиларнинг ёшига мос буюк алломаларимизнинг рангли расмлари-портретларини киритиш, ҳикояларидан намуналар бериш. 5. 8-синф дарслигида луғат сўзлар бериш. 9-синф дарслигига умумий таклифлар: 6. тарбиявий аҳамиятга эга бўлган ҳикоя, ривоятлар ва шулар юзасидан топшириқли вазифалар, ўқувчини фикрлашга ундайдиган машқлардан кўпроқ берилса яхши бўларди. 7. 9-синф ўзбек тили дарслиги учун ўқитувчиларга мўлжалланган методик қўлланма зарур.
|